Wat zijn aandelen?
We zullen eerlijk tegen je zijn, het kiezen van aandelen is een van de meest spannendste manieren om je geld aan het werk te zetten. Je zelfgekozen aandelen zien stijgen als een raket nadat het bedrijf recordwinsten heeft geboekt zal menig hartje sneller doen kloppen. Maar wees niet blind in je hebberigheid, aandelen kunnen net zo goed naar beneden donderen als stijgen.
Als je niet je beleggingsbeslissingen wilt overlaten aan iemand anders (bijvoorbeeld geld in een beleggingsfonds stoppen zoals ROBECO) zal deze gids je helpen een selectie te maken waar jij de touwtjes in handen hebt en tegelijkertijd met een gerust hart kan slapen.
Voordat we beginnen: wat is nou eigenlijk een aandeel?
Aandelen zijn een stukje eigendom van een bedrijf dat je recht geeft op een klein deel van de winst van het desbetreffende bedrijf. In deze gids zullen we focussen op de aandelen van publiek verhandelde bedrijven die verhandelt worden op de beurs, niet op private bedrijven die in privébezit zijn (zoals bijvoorbeeld IKEA).
Aandelen kunnen investeerders op twee manieren geld opleveren: door het stijgen van de waarde van het aandeel en door het verkrijgen van dividend. Let op: je krijgt alleen de waarde van het aandeel als je het verkoopt terwijl je het dividend krijgt uitgekeerd terwijl je het aandeel bezit.
Wat beïnvloed de prijs van een aandeel?
Het lijkt misschien makkelijker om het aantal zandkorrels op een strand te tellen dan aandelenprijzen te beoordelen. Aandelen prijzen kunnen erg willekeurig lijken maar reflecteren in essentie uiteindelijk hoeveel investeerders bereid zijn te betalen voor een deel van de verwachte cashflow van een bedrijf. In het kort,, je koopt een deel van de toekomst van het desbetreffende bedrijf.
Meer voorbeelden?
Om te beginnen zijn de economische en industriële kwaliteiten in de markt van groot belang waarin het bedrijf opereert. Als voorbeeld, Nike is gigantisch in Amerika maar als er minder consumenten American Football kunnen spelen door een recessie (of een pandemie) dan zal Nike ook minder verkopen, en minder hard groeien, wat een mindere toekomstige cash flow betekent. Dus als de markt minder kopende consumenten heeft zal de verkoop dalen, waardoor de cash flow daalt waarna ook het aandeel zal dalen.
Ten tweede heb je trends op de aandelenmarkt: als een bedrijf heel veel marktaandeel (hoe groot deel van de totale klanten op de markt voor dit bedrijf kiest) wint of verliest zal ook de prijs van het aandeel doen stijgen of dalen. Vraag het jezelf eens af: zijn er potentiële concurrenten die de markt op komen of heeft je bedrijf een ijzeren grip op de markt?
En dan moet je uiteindelijk ook aan de kosten denken. Is er iets dat winstmarge naar beneden kan halen? Een mogelijk voorbeeld is dat als de productiekosten plotseling stijgen, een bedrijf minder overhoudt van de omzet. En een lagere omzet betekent een lagere aandelenprijs.
Als afsluiting nog een keer de belangrijkste les: de investeerders bepalen uiteindelijk wat de prijs is. Je kan het nog zo goed hebben bestudeerd en bent helemaal overtuigd dat die ene nieuwe markt perfect is voor dit bedrijf, maar als andere investeerders deze overtuiging niet met je delen zal de prijs nooit omhoog schieten.
Uitzoomen
Nu we hebben besproken wat de aandelenprijzen beweegt gaan we je helpen de eerste selectie te maken.
Hoe stom het ook mag klinken: Als het gaat om aandelen kiezen ligt de wereld aan je voeten (behalve misschien Noord-Korea). En omdat er zoveel keuze is, is het misschien makkelijker om te kiezen waar je juist niet in wilt investeren voordat je gaat bepalen waar je wel in wilt investeren.
Hoe moet ik eigenlijk beginnen?
Het beste wat je kan doen voordat je begint is het bepalen hoeveel risico je wilt nemen. Elke investering levert een bepaald rendement op als compensatie voor het riskeren van je geld. Zoals eigenlijk met alles in het leven: meer risico staat gelijk aan meer rendement en grotere verliezen.
De relatief veiligere aandelen kun je vinden in de “noodzakelijke” industrieën, spullen die consumenten moeten kopen ook al hebben ze weinig te besteden. Een voorbeeld hierin zijn water, elektriciteitsbedrijven of producenten van toiletpapier en babyvoedsel. Deze bedrijven laten een langzame en gestage groei zien en veel winst die ze door het uitkeren van dividend jouw kant opkomt.
Als je toch iets spannends wilt, let dan goed op de jonge snelgroeiende bedrijven of die al hun hard verdiende centen terugstoppen in hun bedrijf om het verder te laten groeien. Let wel op; het is zeer waarschijnlijk dat je geen dividend zult ontvangen van deze snelgroeiende bedrijven. Daarentegen hoop je op een grote verhoging van de aandelenprijs zodat je die kunt verkopen voor een grote winst.
Hoe zie ik het verschil tussen risicovolle en veilige aandelen?
We snappen het. Het is niet makkelijk om uit te vogelen wat wel en wat niet geschikt voor je is. Om het leven makkelijker te maken kun je screening tools (lees nu hier alles over in deze gids! ) gebruiken om op verschillende categorieën – op groeipotentie of marktaandeel bijvoorbeeld. Professionele investeerders gebruiken peperdure programma’s zoals Bloomberg of FactSet (die ook heel veel andere dingen doen) maar er zijn een paar gratis online tools zoals Wallmine of Finviz die iedereen kan gebruiken.
Er zijn heel veel factoren die je moet overwegen om alle aandelen eruit te filteren die niet interessant zijn voor jou. Maar we hebben hier een paar belangrijke filters voor je op een rijtje gezet:
- Region (regio): deze filter bestaat eigenlijk uit twee delen; ontwikkelde landen en opkomende landen. Waar het op neer komt is dat meer economisch ontwikkelde regio’s hebben betere bedrijvigheid, bestuur en wetten om investeerders te beschermen die het bezitten van aandelen veiliger maken.
- Industry (industrie): sectoren die iedereen nodig heeft (zoals de eerder behandelde waterbedrijven) zijn stabieler en veiliger maar ook hebben ook minder groei. Tegelijkertijd groeien bedrijven met een zeer geavanceerde nieuwe technologie misschien razendsnel maar ze kunnen ook net zo goed weer naar beneden donderen als ze bijvoorbeeld geen cash meer hebben voordat ze winstgevend worden.
- Company size (grote van het bedrijf): grote bedrijven zullen meer moeite hebben met het vinden van groei omdat ze alle makkelijke manieren van groei al hebben doorlopen. Aan de andere kant hebben kleinere bedrijven meer potentie voor hoge winstgroei maar daarbij komt het risico dat ze niet lang genoeg overleven om deze winstgroei te behalen.
- Valuation (waarde): Misschien heb je wel eens gehoord over “waarde” of “rendement” investeerders – ze kijken naar hoe goedkoop een aandeel is vergeleken met zijn vermogen om geld te genereren. Hoewel het op het eerste gezicht een zeer logische manier lijkt om aandelen te kiezen op een een goedkope waardering zeggen sommigen dat dit zeer risicovol is omdat er geen zekerheid is dat deze aandelen ook daadwerkelijk veel waard worden.
Het gebruik van een screener om door veel aandelen heen te spitten kan je makkelijk en snel een kort lijstje met sterke investeringen opleveren. Maar wat nu?
Hoe bestudeer je een aandeel?
Nu je als eerste stap filters hebt toegepast om een kleine lijst te maken van potentiële aandelen is het tijd voor het echte harde werk.
Voordat je meteen toehapt in het aandeel dat precies alle vakjes aanvinkt van je zorgvuldig gekozen filters – of omdat je bij de bakker hebt gehoord dat dit de nieuwe Amazon is – kom eerst even op adem voordat je verder gaat. Om goede geïnformeerde beslissingen te maken over investeringen van je eigen vermogen moet je achter de geheime formule komen van het bedrijf. In andere woorden, vraag jezelf af waarom dit bedrijf het beter gaat doen dan de anderen in de markt.
Welke dingen moet ik overwegen?
Om te beginnen, groeit het bedrijf sneller dan de anderen in de industrie? Als dit zo is, waarom? Misschien zijn de producten beter of goedkoper om zo meer klanten aan te trekken of zo duur geprijsd dat een paar extra verkochte producten meteen een grotere groei voor het bedrijf betekent. Of dat het exclusieve deals heeft die het bepaalde klanten kan bereiken die niemand anders kan bereiken.
Denk daarna aan de competitie. Als de producten van het bedrijf goedkoper zijn dan anderen is dit dan schadelijk voor de winst? Als de producten veel duurder zijn, wat weerhoud dan de concurrentie om onder de prijs te schieten en de klanten weg te kapen?
Tenslotte, kan dit bedrijf goedkoper produceren dan alle anderen? Zo ja, waarom dan? Heeft het een proces dat anderen niet kunnen nadoen of hebben ze gewoon de mogelijkheid om goedkopere werknemers te gebruiken? Als het de laatste is, is dit dan houdbaar voor de langere termijn?
Het is niet altijd makkelijk om achter deze informatie te komen, maar publiek verhandelde bedrijven hebben meestal een “Beleggers” sectie op hun website (Unilever) waar je presentaties ziet van de antwoorden op sommige van deze vragen. Maar focus niet alleen op de positieve kant, bedrijven rapporteren ook een gedetailleerde “risico” sectie waar ze belichten welke onzekerheden zijn in de toekomst. Lees dit goed door om onnodig risico te vermijden.
Zijn er nog meer tips?
Een van de makkelijkste manieren om je gekozen bedrijf bij te houden is om notificaties aan te zetten over de aandelenprijs op websites of apps. Een goede om te gebruiken is de app van IEX. Hiermee kun je alle nieuwsartikelen en prijsschommelingen bijhouden. Bij de meest investeerders apps kun je ook gepersonaliseerde notificaties toevoegen. Dit zijn notificaties die je alleen krijgt als de condities er zijn die jij hebt aangegeven. Bijvoorbeeld je wilt het weten als het aandeel opeens met 5% daalt in een dag. Let wel op: wees selectief met je notificaties want je kan snel overspoeld worden met meldingen, misschien mis je dan wel de belangrijke.
Waar kan ik nog meer informatie vinden?
Vergeet niet de goede oude krant! Voor en na het kopen van een aandeel is het belangrijk dat je op de hoogte bent van alle nieuwe ontwikkelingen. Ten goede of ten slechte, de media kan een grote rol spelen op je investering. Een mislukt mediaoptreden van het bedrijf de aandelen in een duikvlucht sturen wat voor een perfect instap moment maakt als het bedrijf zelf zeer goed presteert.
Let goed op wat de Wall street Journal, Financial times of Financieel Dagblad schrijven over jouw aandeel (en de BeleggersAcademy.com natuurlijk!). Het is ook erg aan te raden om je te verdiepen in de gedetailleerde nieuwsbronnen van de industrie waarin je investeert. Oilman magazine bijvoorbeeld over de olie en gas industrie.
Wat ook altijd handig is om op de hoogte te blijven zijn de opiniestukken over nieuwe opkomende markten en nieuwe locaties van groei. Dit kan een schat aan informatie zijn als het gaat om onbekende maar potentie tonende bedrijven.
Als je een bedrijf gevonden hebt wat dat helemaal in jouw plaatje past en je erg enthousiast bent om in te investeren is het tijd om na te gaan denken of je keuze een koopje of afzetterij is. We gaan er dieper op in hoe je een aandeel kan waarderen op waarde potentie in deel 4.
Waarderingen beoordelen
Soms is een fantastisch bedrijf niet een fantastische investering. Vaak komt dit neer op de waardering van het aandeel van het bedrijf – kort gezegd hoeveel je ervoor wilt betalen.
Wat bedoel je met waardering?
De prijs die je moet betalen voor een aandeel wordt bepaald door de aandelenmarkt en is niet door jou controleerbaar. Het enige dat jij kan bepalen is of de huidige aandelenprijs waardevol voor je is of dat het beter is om te wachten.
Op een bepaalde manier lijkt het kiezen van een aandeel op het kiezen van een restaurant om te eten. Je kan natuurlijk proberen om een tafel te bemachtigen bij dat ene populaire tentje in het centrum dat net een goede review heeft gekregen van een populair blad, maar je kan net zo goed een plek naast de ingang van de wc toebedeeld krijgen. Je kan beter je geluk proberen bij dat lokale tentje dat je getipt is door je buurman. Het is misschien niet zo trendy maar het eten is net zo lekker en er is tenminste geen rij voor de deur.
Hoe beoordelen investeerders een waardering? Hier zijn een paar vertrouwde manieren die dagelijks door professionals worden gebruikt:
- Price to Earnings (P/E ratio): is een formule die de verhouding van de aandelenprijs vergelijkt met hoeveel het bedrijf verdient. Je kan de prijs vergelijken met meest recentelijke gerapporteerde winsten maar je kan ook de voorspelde winst voor de komende jaren gebruiken. Normaal hebben bedrijven met een grote groei een hoger P/E verhouding omdat investeerders meer geld voor het aandeel over hebben omdat ze denken dat het doorgroeit.
- Enterprise value-to-sales (EV/sales): vergelijkt de totale waarde van een bedrijf met de omzet. Normaal wordt het gebruikt om bedrijven te waarderen die in zo een vroeg stadium zitten dat ze nog winst hebben.
- Dividend yield: vergelijkt de dividend die het bedrijf uitkeert met de aandelenprijs, gegeven in een percentage. Bijvoorbeeld als een aandeel $100 kost en $5 aan dividend uitkeert heeft het een dividend yield van 5% ($5/$100 = 5%). Als er wordt gesproken over een aandeel met een “high-yield” geeft het aan dat het gaat om een aandeel dat relatief veel dividend uitkeert tegenover de prijs (probeer het nu hier zelf!).
Je hoeft dit niet allemaal zelf uit te rekenen! De screeners doen dit allemaal voor je. Het is alleen belangrijk te weten hoe deze in elkaar zitten voordat je ze meeneemt in je beslissing.
Natuurlijk, het moet nog blijken of dat ene goedkope aandeel dat je geselecteerd hebt goedkoop was voor een reden of dat het gewoon bagger was. Er is gewoon geen magische manier om het zeker te weten (als dit zo was was er ook geen winst in te behalen). Kopers van goedkope aandelen zullen beargumenteren dat de groei in winst uiteindelijk zal terugkeren (dat zeggen ze allemaal!) waardoor er meer vraag ontstaat naar de aandelen wat de prijs omhoog zal sturen. Verkopers zullen beargumenteren dat de aandelen goedkoper lijken omdat de prijs te laag lijkt door te hoge winstverwachtingen. Uiteindelijk zullen de aandelen een correctie krijgen en omlaag schieten.
Als je kijkt naar waarderingen, kijk dan niet alleen naar het desbetreffende bedrijf. Bestudeer de waarde van het bedrijf door de jaren heen en vergelijk het met de competitie in dezelfde sector. Deze toegevoegde waarde over wat een hoge, lage of gemiddelde is van de aandelenprijs en geeft je een beeld van waar de huidige prijs nu bevindt. In het volgende en laatste stuk gaan we kijken hoe je de stap in het diepe neemt!
Hoe koop je aandelen
Dus je hebt uitgevogeld hoeveel risico je wilt nemen, al je huiswerk gedaan en nu wil je je hard verdiende centen gaan uitgeven… Laten we beginnen!
Om echt een bestelling te doen om aandelen te kopen heb je een broker nodig. Je kan het op de ouderwetse manier doen en een traditionele broker waar je je bestellingen kunt plaatsen over de telefoon. Ze brengen een vergoeding in rekening voor elke transactie die je maakt maar daarvoor krijg je soms wel andere diensten voor terug zoals onderzoek over bedrijven of belastingadvies. Of je kan meteen online naar een broker zoeken zoals Tradin212, De Giro of EasyMarkets. Dit kan gewoon via de app op je telefoon of via de website. Let wel op: op (bijna) elke transactie zit kosten aan verbonden. Let hiermee goed op als je gaat investeren. Wil je snel instappen met 100 euro? Als de transactiekosten 7 euro zijn moet je aandeel meer dan 7% groeien wil je er winst uithalen! Maak je beslissingen dan ook goed, eventueel met een minimum bedrag, zodat je er wel rendement uit kunt halen.
Als je je aanmeldt bij een broker moet je vertellen wie je bent en hoeveel investeringservaring je al hebt (of hoe weinig). Afhankelijk van je antwoorden krijg je toegang tot sommige verhandelde producten en sommige niet. Wees niet teleurgesteld dat je ergens geen toegang tot krijgt dit is voor je eigen bestwil. Handel niet in producten die je niet snapt! Wil je toegang tot producten waar je nog niks over weet? Volg dan een online cursus van een van onze experts.
Maar zijn sommige brokers beter dan andere?
Allemaal hebben ze verschillende kosten en kwaliteit – en sommige apps vind je persoonlijk prettiger om in te werken dan anderen. Het is uiteindelijk wat je zelf het fijnst vindt. Op onze blog kan je ook een uitgebreide gids downloaden over het uitkiezen van een goede broker.
Wat zullen mijn rendementen zijn?
Aandelen zijn over het algemeen een erg volatiele investering. Kort gezegd de prijs kan zeer snel heen en weer schommelen. Investeer nooit meer dan dat je bereid bent te verliezen! Ook is het erg van belang om je kansen te spreiden. Dit wordt in het Engels “Diversification” genoemd. Kortgezegd betekent dit dat je niet alles op een enkel aandeel moet wedden. Als het bij het ene niet werkt heb je altijd nog een paar andere om het verlies te dekken.
Klinkt goed! Maar hoe doe ik dit?
Het spreiden van je kansen is niet simpelweg meer aandelen kopen. Het betekent dat je aandelen koopt die niet allemaal dezelfde kant op bewegen. Als je aandelen hebt gekozen die allemaal gefocust zijn op de detailhandel weet je zeker dat je veel zult verliezen als het wat minder gaat met de economie. Daarom moet je industrieën met elkaar combineren die niks met elkaar te maken hebben. Een energiemaatschappij en een zeepfabrikant bijvoorbeeld. Let op: sommige industrieën zijn meer met elkaar verbonden dan je denkt. De luchtvaartsector loopt goed als de prijs van olie laag is omdat veel kosten komen van brandstof. Als je dus een oliemaatschappij en een vliegtuigmaatschappij hebt in je portefeuille heb je dus de kans dat de winst van het ene aandeel teniet wordt gedaan door het andere aandeel!
Als je bezorgd bent dat het nu niet zo een goed moment is om in te stappen omdat een grote aandelenverkoop elk moment kan gebeuren, herinner dan dat je niet meteen alles in een keer op de aandelenmarkt hoeft te gooien. Het is altijd slimmer langzaam aandelen te kopen over een periode van een paar maanden. Een voorbeeld hoe dit te doen is door elke maand 1.000 euro in te leggen over een periode van 10 maanden. Als je 10.000 euro in een keer doet krijgt dit meteen alle schokken te verduren. Deze methode werkt zowel met een enkel aandeel als met een breed portfolio aan aandelen.
Klinkt makkelijk toch? 😉
In alle eerlijkheid, het uitkiezen van aandelen is gewoonweg heel erg moeilijk en is veel riskanter dan menig andere investering. Heel veel investeerders hebben een aandeel puur alleen omdat het omhoog gaat. Vraag je altijd af waarom je het aandeel bezit en als je het niet kunt beantwoorden, stap dan uit. Dus als er maar een ding is dat je van deze gids leert, laat het dan het volgende zijn:
- Weet waar in je investeert
- Wat wil je met het aandeel
- Hoeveel risico wil je lopen
Wil je leren hoe je een portfolio opbouwt voor de lange termijn en hoe je omgaat met recessies zoals de covid crisis? Volg dan onze cursus “Beleggen voor pensioen”. Veel succes!
